Mанастир Успење Кабларско: Мартовскe сунчанe осмехе :)

недеља, 3. март 2013.

Мартовскe сунчанe осмехе :)

Нема коментара:

Постави коментар

Монографија манастира

Монографија манастира
Зорица Златић Ивковић

Манастир Успење
Овчарско-кабларска клисура

Клисура коју река Западна Морава просеца провлачећи се између стрмих падина планинских висова Овчара и Каблара била је насељена још од праисторијских времена, током античког доба па све до средњег века када у њој своја станишта подижу монаси бежећи са Атона и Синаја пред најездом турске војске.
Природно изолована и тешко проходна, Клисура је била веома погодна за живот монаха посвећених молитви, посебно подвижника, пустиножитеља. Синаити исихастичке традиције настанили су многобројне тешко доступне пећине на кабларским литицама, а у највећој од њих у којој се налазио извор (назван светосавским) основали пећинску богомољу посвећену Преображењу Господњем. Истовремено али и касније подигнути су и други манастири као киновије скривене у беспутним шумама Клисуре.
Јединствена скупина монашких станишта, упамћена као Српска Света Гора, била је обезбеђена високим кулама - стражарама подигнутим на узвишењима која су доминирала над улазима у Клисуру; на западној страни, на купастом брду изнад манастира Благовештења и на брегу изнад манастира Јовања, на прилазу Клисури са истока. Поред сталног осматрања околине и прилаза, утврђене куле су служиле и за прихватање монаха и збрињавање манастирских драгоцености током опасности и непријатељских опсада.
На издуженом кабларском гребену који се увлачи у корито Мораве, сачувано предање помиње кулу са звонаром изнад манастира Јовања са које су оглашавани часови молитве осталим манастирима у Клисури. Записи монаха на руком писаним богослужбеним књигама сведоче да је у њој постојала писарница, а испод те просторије тамница. Како је поменута кула у записима названа Лествица, то се тамница може препознати као место добровољног трпљења и страдања монаха ради духовног уздизања које је описао свети Јован Лествичник, синајски подвижник у свом делу под називом Лествица. У кабларској кули налазила се и црква посвећена Успењу Богородице, а у пиргу изнад манастира Благовештења постојао је храм посвећен старозаветном пророку Илији. По страдању утврђења која су чувала прилазе манастирима у клисури Западне Мораве, монаси и верници очували су предање и посвете њихових светиња. Оба култна места, Илиње и Успење, обновио је епископ жички Николај Велимировић у годинама пред Други светски рат уздижући и друге запустеле манастире у Клисури.
На кабларском брегу и месту које се на основу очуваних трагова порушених здања из ранијих епоха називало Градина, а потом Кулина, у непосредној близини зарушене куле, њеним расутим каменом подигнута је црква и посвећена упамћеном празнику Успења Богородице. Храм неуобичајене архитектуре обликован је угледањем на средњовековне задужбине високих црквених достојанственика Охрида, цркве Светих Константина и Јелене, Богородице и Николе Болничког. У његовој унутрашњости руски aкадемски сликар Иван Мељников обогатио је олтарску преграду иконама насликаним у духу вековима неговане српске иконописне традиције. Владика Николај је имао жељу да узвишење изнад манастира Јовања, некадашње лавре међу светињама Српске Свете Горе, одреди за вечно коначиште себи али и потоњим жичким епископима, обликујући храм са пространом гробницом укопаном уз спољну страну северног зида, онако како су то у XIV и XV веку осмислили његови претходници. Намера је остала непозната савременицима и следбеницима, неостварена услед трагичних страдања владике Николаја и његове смрти у Америци.
Црква успења Богородице, саграђена 1939. године у освит невоља које је рат донео манастирима Овчарско-кабларске клисуре, готово пола века стајала је празна и запустела, као метох манастира Јовања који је у том времену порушен, потопљен и на новом месту изнова саграђен. Беспутној богомољи на Кулини, на крају XX века стигли су поклоници и добротвори да спрече њено даље пропадање и удахну живот. Доласком монахиње Науме на место настојатељице новог манастира 2003. године, уз свесрдну помоћ народа и све већег броја пријатеља манастира, успешно су изведени радови на обнови и опремању храма, монашког конака и читавог манастирског комплекса. Великом обновом и изградњом, мермерним подовима, новим каменим иконостасима у цркви и параклису и складно обликованим мобилијаром, након освећења које је 2005. године обавио епископ жички Хризостом, у новом манастиру уздигнутом на древном монашком станишту оживела су богослужења, молитве верника и послушања монаха. Преузимањем упамћене и очуване посвете, манастирска црква слави празник Успења Богородице (14 / 28. августа), а њен јужни параклис Седморицу ефеских мученика (4 / 17. августа и 22 / 4. новембра).
**************************************************************************************** УСПЕНСКИЙ МОНАСТЫРЬ Овчарско-кабларское ущелье, Сербия Следы цивилизации, открытые на местах археологических раскопок в Овчарско-кабларском ущелье, указывают на существование поселений на этой территории еще с доисторических времен. Здесь же обнаружены и следы античных, а также средневековых поселений. В эпоху Средневековья в Овчарско-кабларское ущелье прибывают первые черноризцы, которые воздвигают и впоследствии сохраняют храмы и места своего подвига (келлии, скиты, братские корпуса). Отдаленная от населенных пунктов и трудно проходимая среда оказалась пригодной для уединенной монашеской жизни, особенно анахоретской (пустынножительство). В конце XIV века, уступая под напором турецких войск, которые завоевывали южные части Балкан, в ущелье, образуемое рекой Моравой между крутыми берегами Овчара и Каблара, стекаются монахи с Афона, прежде всего из Хиландарского, но и из других монастырей. Синаиты, которые являлись преемниками особых традиций исихазма, начинают поселяться в трудно доступных пещерах на склонах Каблара, а впоследствии они в подножии этой горы воздвигают монастырь, посвященный Преображению Христову. В беспутьях и чащобах Каблара возникают, в упомянутую эпоху и позднее, и другие общежительные монастыри. На левобережье Моравы сохранились или позднее были восстановлены Благовещенский, Иоанно-Предтеченский и Николаевский монастыри, а на склонах Овчара, на правобережье реки – Сретенский, Свято-Троицкий, Вознесенский и Введенский монастыри. В исторических источниках и в предании упоминаются и другие монастыри, существовавшие в Овчарско-кабларском ущелье, которые впоследствии были разрушены. Сегодня, помимо упомянутых монастырей, на этой территории действуют еще две часовни и один храм, который воздвигнут специально для того, чтобы вокруг него был основан еще один монастырь. Благодаря восстановлению некоторых ранее разрушенных святынь, в Овчарско-кабларском ущелье сегодня действует девять монастырей. Поэтому не удивительно, что народ любовно называет этот край Сербской Святой Горой. В старину монашеские обители оборонялись высокими сторожевыми башнями, воздвигнутыми на возвышенностях при самом входе в ущелье. Западная башня находилась на холме над Благовещенским, а восточная на холме над Иоанно-Предтеченским монастырем. Помимо форитификационного назначения, башни служили и для сохранения монастырских ценностей и как убежище монахам во время вражеских нападений. Предание рассказывает, что на продольном хребте Кабларской горы, который доходит до самой Моравы, располагалась башня с колокольней, звон с которой возвещал всем монастырям время уставных молитв. Записи монахов на полях рукописных богослужебных книг свидетельствуют о том, что в этой башне, называемой Лествица, находилась скриптория, а под ней темница – место добровольного страдания монахов в целях духовного усовершенствования, о котором подробно писал синайский подвижник Иоанн Лествичник в своем знаменитом сочинении «Лествица». В той же башне находилась и церковь во имя Успения Пресвятой Богородицы, так же, как и в фортификационном объекте над Благовещенским монастырем помещался храм, посвященный ветхозаветному пророку Илии. После разорения этих объектов, монахи и народ бережно хранили память о бывших в них святынях. Оба культовых места, Ильинский и Николаевский монастырь, были восстановлены непосредственно перед началом Второй мировой войны усилиями епископа Жичского Николая Велимировича, который много сделал и для восстановления других ранее закрытых монастырей в Овчарско-кабларском ущелье. На месте, которое по следам разрушенных зданий из минувших эпох называлось «Градина», а потом «Кулина», в непосредственной близости от разоренной башни (серб. «кула»), с использованием ее камней была воздвигнута церковь во имя Успения Пресвятой Богородицы - праздника, память о котором как о престольном празднике ранее существовавшего монастыря, сохранилась в народе. На средства благочестивой христианки Лепосавы Поркич из Белграда, усилиями протоиерея Миливоя Маричича из г. Чачак, а также г. Бошко Топаловича, ставшего впоследствии игуменом Николаевского монастыря, был воздвигнут храм необыкновенного архитектурного облика. Не удивительно, что он напоминает средневековые святыни македонского города Охрида, воздвигнутые высокими церковными деятелями Византии – храмы св. Константина и Елены, Богородицы Перивлепты, св. Николая Геракомии: владыка Николай, первой кафедрой которого была именно кафедра Охридских архиереев, хотел воздвигнуть на возвышенности над Иоанно-Предтеченским монастырем усыпальницу себе и будущим жичским епископам. Следуя традициям своих прешественников из XIV-XV вв., архитектурный облик храма он приспособил к службе архиерейского отпевания и погребения, поместив усыпальницу вдоль внешней северной стены. Однако, намерение Владыки осталось нереализованным и вплоть до недавнего времени неизвестным его современникам и преемникам. Успенская церковь, построенная в 1939 году, перед началом страданий, которые принесла война, почти пять десятилетий оставалась закрытой. Она считалась подворьем Иоанно-Предтеченского монастыря, который в эти годы был разрушен, затоплен и снова построен на новом месте. В конце ХХ века в беспутья Кулины, вдохневленные идеей возобновления здешней святыни, прибывают благочестивые поклонники и приложники. Усилиями Милоша Велимировича из г. Чачак, на его средства, храм был возобновлен, началось строительство первых монастырских зданий, а кроме того, была построена и дорога, ведущая к ним. В 2003 г. сюда прибывает монахиня Наума (Джутевская), назначенная настоятельницей монастыря. Под ее руководством, при поддержке и помощи народа, продолжаются строительные работы на храме и корпусе. После широкомасштабных работ, законченных в 2005 году, когда епископ Жичкий Хрисостом совершил обряд освящения монастыря, в древней святыне вновь оживают богослужения: сюда притекают толпы поклонников, а насельницы монастыря трудолюбиво несут свой подвиг послушания и непрестанной молитвы. Престольным праздником монастыря осталось, по древней традиции, Успение Пресвятой Богородицы (14/28 августа), а праздник его южного параклиса – память Семи мучеников ефесских (4/17 августа и 22 октября/4 ноября).***************************************************************************************

Zorica Zlatic Ivkovic

MONASTERY OF THE ASSUMPTION OF MOTHER OF GOD
Ovchar – Kablar Gorge

Cut by the Zapadna Morava River, as it passes through the steep mountainous heights of Ovchar and Kablar, this Gorge was inhabited since prehistoric times, during ancient history all the way through the medieval age – the time when Orthodox Christian monks started to raise their dwellings while fleeing from Mount Athos and Sinai before the conquest of Turkish forces.
Naturally isolated and hardly passable, the Gorge was the ideal place for the life of devoted monks - in particular, ascetics and desert-dwellers. The Sinaites, (monks from the Holy Mount Sinai in Egypt), following their unique hesychastic tradition, settled in many hardly accessible caves within the Kablar cliffs and founded a house of prayer in the largest one, where the spring was located (called the St. Sava’s spring), dedicated to the Transfiguration of Our Lord Jesus Christ. At that time and in the years to come, other coenobitic monasteries were established in the impassable areas of the Gorge’s thick forests.
Remembered as the Serbian Holy Mountain, this unique group of monastic dwellings was secured by high watch towers on the prominent tops dominating the Gorge’s entrances. The western tower used to be above Blagoveštenje on a conically shaped hill and the eastern one on the hill above Jovanje, guarding the eastern approach to the Gorge. The towers were used for constant watch of the surrounding area and its access; moreover, they provided shelter for the monks and the monastic valuables during the times of danger and enemy siege.
According to tradition, on the elongated Kablar ridge, slopping into Morava’s riverbed, there used to be a fortified tower with a bell tower above Jovanje monastery announcing prayer hours to the other monasteries in the Gorge. Monastic manuscripts of the divine service books witness that there existed a scriptorium with a dungeon below. Since this fortified tower was referred to as the “Ladder”, the dungeon might have been a place of voluntary ascetic labors through which monks were trying to attain the spiritual heights as described in the writing of St. John the Ladder, the ascetic from Mount Sinai - “The Ladder”. Within the tower, there was a church dedicated to the Assumption of Mother of God. Likewise, the fort above Blagoveštenje Monastery had a temple dedicated to Old Testament Prophet Elijah (Ilinje). After the destruction of the forts which were protecting the approaches to the monasteries within the Gorge of Zapadna Morava, monks and laity preserved the tradition and the dedications of their sanctuaries. Both places of veneration - holy churches of St. Elijah’s and The Assumption of Mother of God – were restored by the Bishop of Žiča (Zhicha), Nikolai Velimirović, just prior to the Second World War. He also rebuilt several other dilapidated monasteries in the Gorge. This fort was destroyed, but the memory of this holy place was preserved by the monks and local people.
On the Kablar slope, on the spot which was based on the preserved traces of destroyed buildings from earlier times, called “Gradina” and later on “Kulina” (a large tower), in the direct vicinity of the dilapidated tower and using its scattered stone slabs, a church was built and dedicated to the Assumption of the Mother of God, in the memory of the previous one. The temple of unusual architecture was constructed emulating the medieval foundations of the high-ranked church dignitaries of Ochrid - temples dedicated to Sts. Constantine and Helen, The Most Holy Mother of God and St. Nicholas Bolnički. In its interior, a Russian academic painter embellished the Altar partition with icons painted in the spirit of Serbian iconographic tradition cherished for centuries. Bishop Nikolai planned to assign the hill above Jovanje, former Lavra among the sanctuaries of Serbian Holy Mountain, for the final resting place of his and of the future Bishops of Žiča, forming the church with a spacious tomb dug into the ground against the external north wall, just as it was envisioned by his predecessors in the XIV and XV centuries. His intentions remained unknown to his contemporaries and successors, unrealized due to the tragic sufferings of Bishop Nikolai and his death in America.
The Church of the Assumption of Most Holy Mother of God, built in 1939 on the eve of upcoming war misfortunes, remained empty for nearly half a century and neglected as a metochion of Jovanje Monastery, which was, at about the same time, destroyed, flooded and rebuilt at another location. At the end of the XX century, pilgrims and benefactors arrived to the road-less church at Kulina, in order to prevent its further dilapidation and began to breath life into it. Upon arrival of nun Nauma as the superior of this new monastery in 2003, she progressed with the wholehearted help of the local people and an increasing number of friends of the monastery to complete the reconstruction and furnishing of the church, monastic cells; finally, the entire monastery complex was successfully completed. New building additions followed this great reconstruction with marble floors, new stone iconostases in the church and the side chapel installed with harmonic church accessories; after which Bishop Hrizostom consecrated the monastery in 2005. Divine services, prayers of the faithful and monastic obediences began in the new monastery built on the ancient monastic dwelling. According to the preserved dedication in tradition the monastery church celebrates the Feast of the Assumption of Mother of God (August 15/28) and its southern (side) chapel commemorates the Seven Martyrs of Ephesus (August 4/17 and October 22/November 4).
****************************************************************************************

Zorica Zlatić Ivković

DAS KLOSTER USPENJE

(Uspenje = die Entschlafung der Gottesgebärerin)

Die Schlucht von Ovčar und Kablar
(Ovčar und Kablar = Gebirgsmassiv bei der serbischen Stadt Čačak)

Die Schlucht, die der Fluss Zapadna Morava (Westmorava) einschneidet, die sich zwischen den steilen Felsabhängen der Berggipfel des Ovčar und Kablar hindurchzieht, war schon seit der Urzeit, über die Antike und bis zum Mittelalter hinaus angesiedelt als die Mönche vom Athos und Sinai, vor dem Überfall des türkischen Militärs flüchtend, ihre Wohnstätten darin errichteten.

Die naturisolierte und schwer passierbare Schlucht war für das Leben der geweihten Mönche, vor allem für die Einsiedler recht vorteilhaft.
Die Sinaiten (Bewohner der ägyptischen Halbinsel Sinai, dort erhebt sich auch der Berg Sinai, der sog. “Mosesberg”), mit einer hesychastischen Tradition (der Begriff Hesychasmus ist vom altgriechischen Wort Hesychia abgeleitet und bedeutet: Stille, Einsamkeit, Stillschweigen, Ungestörtheit, Friede u.ä.), siedelten sich in den vielzähligen schwer erreichbaren Höhlen, in den Felswänden des Kablar an, und in der grössten Höhle, in der sich eine Quelle befand, nach Sveti Sava benannt worden, errichteten sie einen Höhlenbetsaal, der der Verklärung Christi (das Fest der Verklärung des Hrrrn, das am 6. August gefeiert wird) geweiht wurde. Gleichzeitig aber auch später, sind ebenfalls weitere Klöster als Klostergemeinschaften in den unpassierbaren Wäldern der Schlucht versteckt,
errichtet worden
Die einzigartige Gruppe der Mönchswohnstätten, die als Srpska Sveta Gora
(der Heilige Serbische Berg Athos = orthodoxe Mönchsrepublik in Griechenland, mit dem autonomen Status unter griechischer Souverenität. Er befindet sich auf dem gleichnamigen östlichen Finger der Halbinsel Chalkidikiwar) in der Erinnerung geblieben ist, war mit hohen Wachtürmen abgesichert, die auf den Anhöhen, die über den Eingängen in die Schlucht dominierten, auf der Westseite auf dem kegelartigen Berg über dem Kloster Blagoveštenje (die Verkündung des Herrn) und auf dem Berg über dem Kloster Jovanja am Osteingang in die Schlucht, errichtet wurden.
Neben einer ständigen Überwachung der Umgebung und des Zugangs,
dienten die gesicherten Türme ebenfalls zur Aufnahme der Mönche und zum Hüten der Kostbarkeiten des Klosters, während der Gefahren und der feindlichen Besetzungen.
Am ausgestreckten Kamm des Kablar, der sich in das Flussbett des Flusses Morava hineinzieht, erwähnt die bewahrte Tradition den Turm mit dem Glöckner über dem Kloster Jovanja, von wo aus den anderen Klöstern in der Schlucht die Gebetsstunden verkündet wurden. Die Aufschriften der Mönche, auf den mit der Hand geschriebenen Gottesdienstbüchern bezeugen, dass in ihm ein Skriptorium existierte und unter diesem Raum auch ein Gefängnis.
Da der erwähnte Turm in den Schriften unter der Bezeichnung Lestvica (die Himmelsleiter) vermerkt worden war, kann das Gefängnis auch als ein Ort des freiwilligen Leidens und der Heimsuchung der Mönche, zur geistigen Emporhebung, die Johannes Klimakos, der Einsiedler aus Sinai, in seinem Werk unter der Bezeichnung Lestvica beschrieben hat, erkannt werden.

Im Kablar - Turm befand sich auch die Kirche, die dem Uspenje Bogorodice (der Entschlafung der Heiligen Maria) geweiht war, und im Turm, über dem Kloster Blagoveštenje (die Verkündigung des Herrn), existierte die Kirche, die dem Propheten Elijah aus dem Alten Testament, geweiht war. Als die Festungen niedergerissen wurden, die die Zugänge zu den Klöstern in der Schlucht der Westmorava hüteten, bewahrten die Mönche und die Gläubiger die Tradition und die Weihungen ihrer Heiligtümer.
Beide Kulturstätten, Ilinje (Elijah) und Uspenje, (Entschlafung) wurden vom Bischof von Žiča Nikolaj Velimirović (das Kloster Žiča, ein serbisch – orthodoxes Kloster, erbaut im Jahre 1208), in den Jahren vor dem Zweiten Weltkrieg erneuert, und er errichtete dabei auch die anderen verlassenen Klöster in der Schlucht.
Am Kablar – Berg und an der Stelle, die aufgrund der aufbewahrten Spuren der niedergerissenen Gebäude, in den früheren Epochen Bau und danach Turm genannt wurde, ist in der unmittelbaren Nähe des angerissenen Turms, mit seinen verstreuten Steinen, eine Kirche errichtet und dem Gedenkfeiertag Uspenje Bogorodice geweiht worden. Die Kirche von ungewöhnlicher Architektur ist durch das Nacheifern der mittelalterlichen Stiftungen der hohen kirchlichen Würdenträger des Ohrid (Ohrid = Stadt in der R. Macedonien, liegt am gleichnamigen See), der Kirchen des Heiligen Konstantin und Jelena (Helena, die Heilige), Bogorodice (der Heiligen Maria) und des Nikola Bolnički, geformt worden. Der russische akademische Maler Ivan Meljanikov
hat in ihrem Inneren die Altarnische mit Ikonen bereichert, die im Sinne der jahrhunderte lang gepflegten serbischen, ikonographischen Tradition bildnerisch dargestellt worden waren. Der Bischof Nikolaj hatte den Wunsch, den Hügel über dem Kloster Jovanja (Johannes), einst dem Hauptkloster zwischen den Heiligtümern der Srpska Sveta Gora,
für sich aber auch für die nachfolgenden Bischöfe des Klosters Žiča, zur ewigen Ruhe zu bestimmen, dabei eine Kirche mit einer geräumigen Gruft formend, die an der Aussenseite der Nordwand, eingegraben war, so wie es im XIV und XV Jahrhundert von seinen Vorgängern entworfen wurde. Das Vorhaben blieb den Zeitgenossen und den Nachfolgern, infolge des tragischen Verunglückens des Bischofs Nikolaj und seinem Tod in Amerika, unbekannt. Die Kirche Uspenje Bogorodice die im Jahre 1939, bei Anbruch der Ungünstigkeiten, die der Krieg den Klöstern der Schlucht von Ovčar und Kablar brachte, erbaut wurde, stand nahezu ein halbes Jahrhundert lang leer und verlassen da, wie die Klostergemeinschaft des Klosters Jovanja (Јоhаnnes), das zu dieser Zeit niedergerissen, überschwemmt und an einer neuen Stelle wieder aufgebaut worden war. Zum unpassierbarem Gotteshaus auf dem Turm kamen Ende des XX Jahrhunderts die Pilger und Wohltäter, um seinen weiteren Verfall aufzuhalten und Leben einzuhauchen. Mit der Ankunft der Klosterfrau Nauma, an die Stelle der Oberin des neuen Klosters, im Jahr 2003, sind mit inständiger Unterstützung des Volkes und einer immer grösser werdenden Zahl von Freunden des Klosters, die Arbeiten an der Erneuerung und Einrichtung der Kirche an der Mönchseinkehr und des gesamten Klosterkomplexes erfolgreich ausgeführt worden. Durch eine grosse Erneuerung und den Ausbau, mit Marmorböden, neuen Steinikonostasen in der Kirche und der Kapelle und dem passend geformten Mobiliar nach der Weihung, die im Jahr 2005 Hrizostom (Chrysostomos) der Bischof des Klosters Žića im neuen Kloster verrichtete, das auf der altertümlichen Mönchswohnstätte emporgehoben war, sind die Gottesdienste, die Gebete der Gläubiger und die Arbeiten der Mönche im Kloster wiederbelebt worden. Mit der Übernahme der unvergessenen und erhaltenen Weihung, feiert die Klosterkirche den Feiertag Uspenje Bogorodice (14. / 28. August) und ihre südliche Kapelle den Feiertag Sedmorica efeskih mučenika (die Sieben Schläfer von Ephesus;Ephesus = antike Stadt in der Türkei) (4. / 17. August und 22. / 4. November). ****************************************************************************************************************************** Zorica Zlatic Ivkovic Monasterio de la Ascensión (Asunción ili Dormición) ; Garganta de Ovcar y Kablar El río Zapadna Morava se abre un angosto paso entre las escarpadas laderas montañosas del Ovcar y Kablar, formando una garganta que estaba habitada desde los tiempos prehistóricos, durante la antigüedad y hasta la Edad Media, cuando yerguen en ella sus moradas los monjes, que huían de Aton y Sinaí ante el avance del ejército turco. Aislada por la naturaleza y difícilmente transitable, la Garganta era un lugar idóneo para la vida de los monjes entregados a la oración, especialmente de los ascetas y eremitas. Los sinaítas, de la tradición de “la isihia”, (que en griego significa la oración silenciosa), poblaron las numerosas cuevas de difícil acceso en las laderas de Kablar. En la mayor de ellas, que albergaba un manantial (llamado de Santo Sava) fundaron la capilla dedicada a la Transfiguración del Señor. Al mismo tiempo, así como en épocas posteriores, se construyeron otros monasterios en forma de comuna, ocultos en los bosques vírgenes de la Garganta. El grupo singular de las moradas monacales, recordado como Monte Athos serbio, estaba protegido por unas torres altas – vigías – erguidas en los promontorios que dominaban las entradas a la Garganta. Al oeste, sobre una loma cónica, encima del monasterio de Anunciación y al este, en la loma encima del monasterio de San Juan. Además de servir para vigilar el entorno y los accesos, las torres servían para acoger a los monjes y custodiar los objetos de valor del monasterio en casos de amenaza o asedios enemigos. Según la tradición oral conservada, existía una torre con campanario, ladera arriba del monasterio de San Juan, sobre una alargada cresta de Kablar que se introduce en el cauce del río Morava. Desde la torre anunciaban las horas de oración a los demás monasterios en la Garganta. Las anotaciones de los monjes sobre los manuscritos litúrgicos atestiguan que en la torre existía un scriptorium, y debajo de esta dependencia, el calabozo. Debido a que la mencionada torre se denomina en los escritos como Escalera, el calabozo se puede entender como un lugar de penitencia voluntaria y pasión de los monjes por su elevación espiritual, que describió San Juan de la Escalera, asceta de Sinaí, en su obra Lestvica (La Escalera). En la torre de Kablar se encontraba la iglesia dedicada a la Ascensión de la Virgen yen la torre, ladera arriba del monasterio de Anunciación, había un templo dedicado al profeta del Antiguo Testamento, Elías. Una vez destruidas las fortificaciones que protegían los accesos a los monasterios y a la Garganta del Zapadna Morava, los monjes y los fieles conservaron la tradición y la consagración de sus reliquias. En los años previos a la Segunda Guerra Mundial, el obispo de Zica, Nikolai Velimirovic, ha reconstruido ambos lugares de culto, dedicados a profeta Elías y a la Ascensión (Asunción ili Dormición). Asimismo ha renovando otros monasterios abandonados en la Garganta. De los vestigios de las edificaciones destruidas en épocas anteriores, que se hallan en el monte de Kablar, en un lugar llamado Gradina (Ciudadela) y más tarde Kulina (Torre), y de sus piedras esparcidas, se construyó una iglesia en la proximidad de la torre semiderruida, dedicada a la festividad recordada de la Ascensión (Asunción ili Dormición) de la Virgen. El templo, de una arquitectura inusual, ha sido concebido inspirándose en los legados medievales de los altos dignatarios eclesiásticos de Ohrid, las iglesias de Santos Constantino y Helena, la Virgen y San Nicolás de Hospital. El pintor ruso Iván Meljnikov enriqueció el tabique que separa el altar de la nave, con los iconos pintados al estilo de la tradición centenaria de la iconografía serbia. El obispo Nikolai deseaba destinar un otero encima del monasterio de San Juan, anterior iglesia de mayor valor entre lo más sagrado del Monte Athos Serbio, para eterna morada suya y de sucesivos obispos de Zica, formando un templo con amplia sepultura excavada junto al exterior de la pared norteña, al igual que lo habían ideado sus antecesores en los siglos XIV y XV. Su intención quedó desconocida para sus contemporáneos y sus sucesores, no realizada debido al trágico sufrimiento del obispo Nikolai y su muerte en América. La iglesia de la Ascensión (Asunción ili Dormición) de la Virgen, construida en 1939 en el albor de los padecimientos traídos por la guerra a los monasterios de la Garganta de Ovcar y Kablar, estuvo casi medio siglo vacía y abandonada, como anexo del monasterio de San Juan, que en aquella época había sido destruido e inundado y nuevamente construido en el mismo lugar. La iglesia sin acceso en Kulina, a finales del siglo XX recibió los fieles y benefactores que impidieron su deterioro, devolviéndole la vida. La llegada de la monja Nauma, como priora del nuevo monasterio en 2003, y con la ayuda generosa del pueblo y de un número creciente de amigos del monasterio, se realizaron con éxito las obras de reconstrucción y equipamiento del templo, alberge monacal y del todo el conjunto monástico. La gran renovación y construcción, los suelos de mármol, los nuevos iconostasios de piedra en la iglesia y en la capilla y el mobiliario modelado con gusto, han contribuido a que esta morada monacal, erguida sobre las estancias monacales antiguas, recobre los servicios religiosos, las oraciones de los fieles y la obediencia de los monjes. El obispo de Zica,Crisóstomo, consagró la iglesia en el año 2005. La iglesia monástica retomó la dedicatoria conservada y recordada y celebra la festividad de la Ascensión (Asunción ili Dormición) de la Virgen (15/28 de agosto) y su capilla meridional a los Siete Mártires de Éfeso (4/17 de agosto y 22 /4 de noviembre). ************************************************************************************************************************** MONASTERY OF THE ASSUMPTION Ovchar – Kablar Gorge The archeological excavations of the sites in Gorge of Ovchar and Kablar indicate existence of human settlements dating back to prehistory, ancient history through medieval age – the time when Orthodox Christian monks began inhabiting the Gorge struggling to preserve already existing holy places as well as their new dwellings. Naturally isolated and hardly passable region of Ovchar and Kablar with River Morava’s steep mountain banks was the ideal place for devoted monks - in particular, for ascetics and desert-dwellers. By the end of 14th century, in their flight from Turks, who had concurred southern parts of the Balkans, monks from Chilandar monastery of Mount Athos and other monastic centers, arrived to the George. (Mount Athos, known also as the Holy Mountain, is a mountain on the peninsula of the same name in Northern Greece. Politically it is known in Greece as the Autonomous Monastic State of the Holy Mountain. Mount Athos is home to 20 Eastern Orthodox monasteries and forms a self-governed monastic state within the sovereignty of the Hellenic Republic. Hilandar (Chilandar) is Serbian Orthodox monastery on Mount Athos, restored by St. Sava and his father St. Symeon the Myrrh-gusher at the end of 12th century). The Sinaites, (monks from the Holy Mount Sinai in Egypt), following their unique hesychastic tradition, settled in numerous, hardly accessible caves in Kablar cliffs and founded a monastery at its foothill dedicated to the Transfiguration of Our Lord Jesus Christ. At that time and in the years to come, other coenobitic monasteries were established in the impassable area of George’s thick forests. The following monasteries have been preserved or rebuilt; on the left river bank – monasteries of: Blagoveštenje (The Annunciation), Nikolje (St. Nicholas’), Jovanje (St. John’s); on the opposite mountain slopes – monasteries of: Sretenje (The Holy Meeting of Our Lord), Sveta Trojica (The Holy Trinity), Vaznesenje (The Ascension of Our Lord) and Vavedenje (The Entrance into the Temple of Most Holy Virgin Mary). According to the written sources and to the oral tradition, other monasteries existed in the George, but they were eventually dilapidated and vanished. Also, two chapels and a church were built with an intention to establish yet another monastery encompassing them. The “Serbian Mount Athos” came to life by restoration of several holy places, therefore enabling the life of nine monastic communities. The unique group of monastic dwellings was secured by high watch towers on the prominent tops dominating the Gorge’s entrances. The western tower used to be above Blagoveštenje on a conically shaped hill and the eastern one on the hill above Jovanje. The towers were used for constant watch of the surrounding area and its access; moreover, they provided shelter for the monks and the monastic valuables during the times of danger and enemy siege. According to the tradition, there used to be a tower on the Kablar ridge, slopping into Morava’s riverbed, announcing prayer hours to the other monasteries in the George. Monastic liturgical manuscripts witness that there existed a Scriptorium with a dungeon below. Since the tower was referred to as the “Ladder”, the dungeon might have been a place of voluntary ascetic labors through which monks were trying to attain the spiritual heights as described in the writing of St. John the Ladder, the ascetic from Mount Sinai - “The Ladder”. Within the tower, there was a church dedicated to the Assumption of Mother of God. Likewise, the fort above Blagoveštenje Monastery had a temple dedicated to Old Testament Prophet Elijah (Ilinje). This fort was destroyed, but the memory of this holy place was preserved by the monks and local people. Both places of veneration - holy churches of St. Elijah’s and The Assumption of Mother of God – were restored by the Bishop of Žiča (Zhicha), Nikolai Velimirović, just prior to the Second World War. He also rebuilt several other dilapidated monasteries in the Ovchar-Kablar George. On the very spot of the ruined tower, once called “Gradina” and later on “Kulina” (a large tower), and using its scattered stone slabs, a church was built and dedicated, as the earlier one, to the Assumption of the Mother of God. The temple of unusual architecture was constructed through donations of Leposava Prokić from Belgrade, as well as through the wholehearted efforts of Archpriest Milivoj Maričić from Čačak and Boško Topalović – later abbot of Monastery Nikolje. Bishop Nikolai had plans to build a sepulchre for himself and for future bishops of Žiča on the hill above Jovanje Monastery, modeled after medieval endowment of high-ranked church dignitaries of Ochrid - temples dedicated to Sts. Constantine and Helen, The Most Holy Mother of God and St. Nicholas Bolnički. Like his predecessors from 14th and 15th century, he adjusted the temple architecture to accommodate Bishops’ burials and funeral services and prepared a spacious tomb against the external north wall. However, his plan was not realized and remained unknown to his contemporaries and successors. The Church of the Assumption of Most Holy Mother of God, built in 1939 on the eve of upcoming war misfortunes, remained empty for nearly half a century and neglected as a metochion of Jovanje Monastery, which was, at about the same time, destroyed, flooded and rebuilt at another location. At the end of 20th century, pilgrims and benefactors arrived to the road-less church at Kulina, in order to prevent its further dilapidation and bring it back to life. Through the generous help, donations and efforts of a Čačak resident, Miloš Velimirović, the temple was restored, a road was built and initial structures raised to accommodate the basic needs of a prospective monastery. The works on the monastery church, refectory and the gate continued through the generous aid of people in 2003, when nun Nauma was appointed as the mother superior. After complete and careful restoration, Bishop Hrizostom (Chrysostom) of Žiča consecrated the new monastery, built on its ancient monastic ground; it was brought to life through church services, prayers of the laity and daily monastic chores. In accordance with the tradition, monastery church celebrates Feast of the Assumption of Most Holy Theotokos (August 12/28), while its southern (side) chapel commemorates the Seven Martyrs of Ephesus (August 4/17 and October 24/November 4). *************************************************************************************************************************** ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ Της Θεοτοκου Οβτσαρ – Καμπλαρ Κλεισουρα Ἡ Κλεισούρα, τήν ὁποία τέμνει ὁ ποταμός Δυτικός Μοράβας, περνώντας μέσα ἀπό τίς κατηφορικές πλα¬ γιές τῶν βουνῶν Ὄβτσαρ καί Κάμπλαρ, ἦταν κατοικη¬ μένη ἀκόμη ἀπό τήν ἐποχή τῆς προϊστορίας, κατά τήν ἀθηναϊκή ἐποχή καί ἑξῆς ἕως καί τόν μεσαίωνα, ὅταν κα¬ τοίκησαν ἐκεῖ (ἀνύψωσαν τίς κατοικίες τους) οἱ μονα¬ χοί πού κατέφευγαν ἀπό τόν Ἄθωνα καί τό Σινᾶ κατά τίς ἐπιδρομές τοῦ Τουρκικοῦ στρατοῦ. Ἡ Κλεισούρα ἐπειδή εἶναι μέ φυσικό τρόπο ἀπομο¬ νωμένη καί δύσκολα ἐπισκέψιμη, ἦταν πάρα πολύ κα¬ τάλληλη γιά τήν ζωή τῶν μοναχῶν πού ἦταν ἀφιερω¬ μένοι στήν προσευχή, ἰδιαιτέρως τῶν ἀσκητῶν, τῶν κα¬ τοίκων τῆς ἐρήμου. Οἱ Σιναΐτες πού ἀκολουθοῦσαν τήν ἡσυχαστική παράδοση κατοίκησαν σέ πολυάριθμες σπη¬ λιές πού δύσκολα μποροῦσε κανείς νά τίς προσεγγίσῃ στούς κρημνούς τοῦ Κάμπλαρ καί στήν μεγαλύτερη ἀπ ̓ αὐτές, στήν ὁποία ὑπῆρχε πηγή (καλουμένη Ἁγιοσαβ¬ βαϊτική), ἵδρυσαν σπηλαιώδη ἐκκλησία, ἀφιερωμένη στήν Μεταμόρφωσι τοῦ Κυρίου. Τόν ἴδιο καιρό ἀλλά καί ἀργότερα ἀνοικοδομήθηκαν καί ἄλλα μοναστήρια ὡς Κοινόβια, κρυμμένα στά ἀπρόσιτα δάση τῆς Κλεισού¬ ρας. Τό Σερβικόν Ἅγιον Ὄρος εἶναι μοναδικό σύνολο μο¬ ναχικῶν κατοικιῶν, πού ἦταν κατοχυρωμένο ἀπό ψη¬ λούς πύργους – φρούρια, πού κτίσθηκαν στά ὑψώματα, τά ὁποῖα κυριαρχοῦσαν ἐπάνω στίς εἰσόδους τῆς Κλει¬ σούρας• στήν δυτική πλευρά, στό κωνικό βουνό ἐπά¬ νω τῆς Μονῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ καί στόν λόφο ἐπά¬ νω ἀπό τήν Μονή Γιόβανια, στήν εἴσοδο τῆς Κλεισού¬ ρας ἐξ ἀνατολῶν. Οἱ ὀχυρωμένοι πύργοι ἐκτός ἀπό τό ὅτι συνεχῶς ἐξυπηρετοῦσαν νά παρατηροῦνται οἱ γύρω χῶροι καί οἱ εἴσοδοι, δέχονταν καί μοναχούς καί κατά τήν διάρκεια τῶν κινδύνων καί τῶν ἐχθρικῶν ἐπιθέσεων ἐκεῖ φυλάσσονταν ὅ,τι πολύτιμο ὑπῆρχε στά Μοναστή¬ ρια. Στήν χαλικόστρωτη ἐπέκτασι τοῦ Κάμπλαρ, ἡ ὁποία διεισδύει στήν κοίτη τοῦ ποταμοῦ, διασωσμένη παρά¬ δοσις ἀναφέρει πύργο μετά καμπαναριοῦ ὑπεράνω τῆς Μονῆς Γιόβανια, ἀπό τό ὁποῖο ἀνακοινώνονταν οἱ ὧρες τῆς προσευχῆς στά ὑπόλοιπα Μοναστήρια τῆς Κλεισού¬ ρας. Γραπτά χειρόγραφα τῶν μοναχῶν, σέ ἱερατικά βι¬ βλία μαρτυροῦν πώς σ ̓ αὐτή ὑπῆρχε γραφεῖο γραμμα¬ τείας καί κάτωθεν τοῦ χώρου αὐτοῦ φυλακή. Στά χειρό¬ γραφα μνημονεύεται ὁ πύργος ὡς Κλίμαξ, ὥστε ἡ φυλα¬ κή μπορεῖ νά ἀναγνωρισθῆ ὡς χῶρος οἰκειοθελοῦς ὑπο¬ μονῆς καί μαρτυρίων τῶν μοναχῶν, χάριν πνευματικῶν ἀναβάσεων τίς ὁποῖες περιέγραψε ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος, Σιναΐτης ἀσκητής στό ἔργο του μέ τίτλο Κλί¬ μαξ. Στόν πύργο τοῦ Κάμπλαρ βρισκόταν καί ἐκκλησία ἀφιερωμένη στήν κοίμησι τῆς Θεοτόκου καί στόν πύργο ἄνωθεν τῆς Μονῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ ὑπῆρχε ναός ἀφι¬ ερωμένος στόν προφήτη τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, Ἠλία. Κατά τίς καταστροφές τοῦ ὀχυροῦ πού φύλαγαν τίς εἰ¬ σόδους τῶν Μονῶν στήν Κλεισούρα τοῦ Δυτικοῦ Μο¬ ράβα, οἱ μοναχοί καί οἱ πιστοί φύλαξαν τήν παράδοσι καί τίς ἀφιερώσεις τῶν ἱερῶν μνημείων τους. Καί τούς δύο χώρους λατρείας, Ἴλινιε (= τοῦ προφ. Ἠλιού) καί τῆς Κοιμήσεως, ἀνακαίνισε ὁ ἐπίσκοπος Ζίτσης Νικόλαος Βελιμίροβιτς πρίν τόν β ́ παγκόσμιο πόλεμο, ὑψώνοντας καί ἄλλα ἐγκατελειμμένα μοναστήρια στήν Κλεισούρα.3 Στόν λόφο τοῦ Κάμπλαρ καί στό μέ¬ ρος ὅπου ὑπῆρχαν οἱ βάσεις ἀπό τά ἴχνη πού σώθηκαν τῶν γκρεμισμένων κτηρί¬ ων τῶν περασμένων ἐποχῶν, πού ὀνομαζό¬ ταν Γκράντινα, πολύ κοντά στόν γκρεμι¬ σμένο πύργο μέ τίς διασκορπισμένες του πέτρες ἀνηγέρθη ἐκ¬ κλησία, ἡ ὁποία ἀφιερώθηκε καί πάλι στήν ἑορτή τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου. Ὁ ναός, ἀσυνήθιστης ἀρχιτε¬ κτονικῆς, ἔχει σχῆμα κατά τά πρότυπα τῶν μεσαιωνικῶν Ναῶν, πού εἶχαν κτίσει ὑψηλοί ἐκκλησιαστικοί ἄρχο¬ ντες τῆς Ἀχρίδος, τῶν Ναῶν τῶν ἁγίων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης, τῆς Θεοτόκου καί τοῦ Νικολάου τοῦ Νοσο¬ κομείου. Ἐσωτερικά, ὁ Ρῶσος ἀκαδημαϊκός ζωγράφος Ἰωάννης Μελνίκοφ, πλούτισε τό εἰκονοστάσι μέ εἰκό¬ νες πού ζωγραφίσθηκαν κατά τό πνεῦμα πού ἀπό αἰῶνες ὑπῆρχε στήν Σερβική παράδοσι τῆς ἁγιογραφίας. Ὁ Δε¬ σπότης Νικόλαος εἶχε τήν ἐπιθυμία στό ἀνύψωμα ἄνω¬ θεν τῆς Μονῆς Γιόβανια, στήν πάλαι ποτέ Λαύρα μεταξύ τῶν ἱερῶν τοῦ Σερβικοῦ Ἁγίου Ὄρους, νά τήν ὁρίση ὡς αἰώνια κατοικία γιά τόν ἑαυτό του, ἀλλά καί γιά τούς με¬ τέπειτα ἐπισκόπους Ζίτσης, σχηματοποιώντας τόν Ναό ἀπό τούς εὐρύχωρους τάφους, κτισμένους στήν ἐξωτε¬ ρική πλευρά τοῦ βορεινοῦ τείχους, ἔτσι ὅπως τόν 14ο καί 15ο αἰ., τό σκέφθηκαν οἱ πρόγονοί του. Ἡ πρόθε¬ σις παρέμεινε ἄγνωστη στούς συγχρόνους καί στούς δι¬ αδόχους, ἀπραγματοποίητη μετά τά τραγικά γεγονότα τῶν μαρτυρίων τοῦ Δεσπότου Νικολάου καί τοῦ θανά¬ του του στήν Ἀμερική. Ἡ ἐκκλησία τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου κτίσθηκε τό 1939, στήν χαραυγή τῶν δυστυχιῶν πού ἔφερε ὁ πό¬ λεμος στά Μοναστήρια τῆς Κλεισούρας Ὄβτσαρ – Κά¬ μπλαρ, σχεδόν μισό αἰῶνα ἔστεκε ἄδεια καί ἔρημη, ὡς Μετόχι τῆς Μονῆς Γιόβανια, πού τόν καιρό ἐκεῖνο γκρε¬ μίστηκε, καταποντίστηκε καί ἐκ νέου κτίσθηκε στό ἴδιο μέρος. Στό ἔρημο παρεκκλήσιο στήν Κούλινα, τέλη 20οῦ αἰ. Φθάνουν προσκυνητές καί εὐεργέτες, ὥστε νά ἐμπο¬ δίσουν τήν καταστροφή του καί νά τοῦ ἐμφυσήσουν ζωή.Μέ τόν ἐρχομό τῆς Μοναχῆς Ναούμας τό 2003, ὡς προεστῶσα τοῦ νέου Μοναστηριοῦ, μέ τήν ἐγκάρδια βοήθεια τοῦ λαοῦ καί τοῦ ὅλου καί περισσοτέρου αὐξα¬ νομένου ἀριθμοῦ τῶν φίλων τῆς Μονῆς, ἔχουν πραγμα¬ τοποιηθῆ ἐπιτυχῶς ἐργασίες πρός ἀνακαίνισιν καί ἐξο¬ πλισμόν τοῦ Ναοῦ, τῶν μοναχικῶν κελλιῶν καί ὁλοκλή¬ ρου τοῦ μοναστηριακοῦ συγκροτήματος. Μετά τήν με¬ γάλη ἀνακαίνισι καί τήν ἀνοικοδόμησι, μέ μαρμάρινα δάπεδα, τό καινούργιο πέτρινο εἰκονοστάσι στόν ναό καί στό παρεκκλήσι καί τήν ταιριαστή σχηματοποίησί τους καί ἀφοῦ ὁ ἐπίσκοπος Ζίτσης Χρυσόστομος ἔκα¬ νε τά ἐγκαίνια τό 2005, στό καινούργιο Μοναστήρι πού ἐπανῆλθε στήν παλαιά μοναστηριακή του θέσι, ἔζησαν ξανά οἱ ἀκολουθίες, οἱ ἱκεσίες τῶν πιστῶν καί τά διακο¬ νήματα τῶν Μοναχῶν. Πρός ἐνθύμησιν καί διαφύλαξιν τοῦ ἀφιερώματος, ὁ μοναστηριακός ναός πανηγυρίζει τήν ἑορτή τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου (15 / 28 Αὐγού¬ στου) καί τό νότιο παρεκκλήσιό του στούς Ἑπτά Μάρ¬ τυρες τούς ἐν Ἐφέσῳ (4/17 Αὐγούστου καί 22/4 Νοεμ¬ βρίου).